Elektrikli otomobillerin hayatımıza hızla girmesiyle birlikte, bu araçların bakımı ve doğru kullanımı hakkında yeni sorular da gündeme gelmeye başladı. Bu sorulardan en sık karşılaşılanı, tahmin edebileceğiniz üzere batarya ömrü ile ilgili. Peki bir elektrikli otomobili her zaman yüzde 100 şarj etmek mi yoksa tıpkı akıllı telefonlardaki gibi yüzde 80 şarj etmek mi daha iyi? Elektrikli otomobillerde yüzde 100 şarj zararlı mı? Bu içeriğimizde bu soruya yanıt vereceğiz.
Hepimizin akıllı telefonu var ve kullanıcıların ciddi bir bölümü, bataryayı yüzde 20-80 şarj döngüsünde kullanmayı tercih ediyor. Tüketiciler, bazı teknoloji firmalarının ve içerik üreticilerin de tavsiyesi üzerine bu sayede daha uzun batarya ömrüne ulaşacaklarına inanıyorlar. Aslında haksız da değiller. İşte bu durum, aslında otomobiller için de geçerli. Ancak burada bazı kritik farklar bulunuyor. Gelin detaylara geçelim.
Bir elektrikli otomobiliniz varsa ve en sağlıklı şekilde şarj etmek istiyorsanız öncelikli olarak batarya tipini tespit etmeniz gerekiyor. Piyasada genel olarak "lityum iyon batarya" olarak lanse ediliyor olsalar da bataryaların daha alt dalları bulunuyor. Tahmin edebileceğiniz üzere her alt dal, kendine has özellikler sunuyor. Gelin şimdi elektrikli otomobillerde yaygın olarak kullanılan batarya türlerine yakından bakalım.
Yaygın olarak kullanılan EV batarya tipi NMC (Nikel-Manganez-Kobalt) bataryaların enerji yoğunluğu yüksektir ve bu da teknik olarak daha uzun menzil anlamına gelir. Ancak bu bataryalar, yüksek şarj seviyelerine karşı daha fazla hassastırlar. Bunun nedeni de kimyasal yapılarıdır. LFP (Lityum-Demir-Fosfat) bataryalarda ise enerji yoğunluğu biraz daha düşüktür. Fakat buradaki kimyasal yapı, yüksek şarj seviyesine karşı daha dayanıklıdır.
Burada önemli bir gerçeğe vurgu yapmamız gerek; her iki batarya tipi de yüksek şarj seviyeleri nedeniyle zaman içerisinde yıpranırlar. Ancak NMC bataryadaki yıpranma durumu, LFP bataryadakinden çok daha fazla olacaktır.
Sahip olduğunuz elektrikli otomobilde hangi tip batarya kullanıldığını tespit ettiğinizi varsayalım ve içeriğimize devam edelim. Eğer sahibi olduğunuz otomobilde NMC batarya bulunuyorsa yüzde 100 şarj için zorlamanıza gerek yok. En azından günlük kullanımda. Çünkü bu bataryayı sürekli olarak yüzde 100 şarj etmek, daha çabuk yıpranmaya neden olacaktır. Zaten hızlı şarj cihazlarında bile yüzde 80’den sonra hız düşüşü oluyor. Aracınız yüzde 80 şarj olduktan sonra yolunuza devam edebilirsiniz.
Tabii bu demek olmuyor ki NMC bataryalı elektrikli otomobilleri hiçbir zaman yüzde 100 şarj etmeyin. Uzun yola gidecekseniz veya bulunduğunuz yerde sık sık şarj imkânı olmuyorsa en azından bir seferinde yüzde 80, ikincisinde yüzde 100 şarj edebilirsiniz.
LFP bataryaların yıpranma paylarının daha düşük olduğunu söylemiştik. İşte bundan kaynaklı olarak bu bataryalara sahip elektrikli otomobilleri NMC’lere kıyasla daha sık yüzde 100 şarj edebilirsiniz. Burada zaten önemli bir detay var. LFP bataryaların kalibre edilebilmeleri için zaten zaman zaman yüzde 100 şarj edilmeleri gerekiyor. Bu işlem, aracın batarya yönetim sistemi (BMS) tarafından doğru menzil hesaplaması yapılabilmesi için oldukça önemli.
Buradan anlayabileceğiniz üzere elektrikli otomobil nasıl şarj edilir, elektrikli otomobillerde yüzde 100 şarj zararlı mı? sorularının tek bir doğru cevabı yok. Ancak kabaca şöyle bir matematikten bahsetmek mümkün; NMC bataryalı bir otomobili ayda 1 kez, LFP bataryalı bir elektrikli otomobili ise ayda 2 kez yüzde 100 şarj edin. En azından şehir içi kullanım ve istasyona erişimin sorun olmadığı durumda.
Yorumlar (0)