Bildiğiniz üzere dünya gündemi, Afganistan’da olan bitenlerle çalkalanmaya devam ediyor. Taliban’ın Afganistan’ı 20 yılın ardından yeniden kontrol altına alması, ülkeyi cehenneme çevirmiş durumda. İster Türkiye’ye gelen Afgan göçmenler olsun isterse de Afganistan’da özellikle havalimanında kaçmaya çalışan insanlar, sosyal medyada tanıklık ettiğimiz görüntülerin tek bir ortak noktası var; kadın ve çocukların olmayışı.

2021 yılında yaşamamıza rağmen Taliban’ın kadınlara birer obje gibi davranmaya devam etmesi, ülkede yaşayan milyonlarca kadın ve çocuğun kaderini tamamen değiştirmiş durumda. Taliban’ın acımasızlığına terk edilen kadınların anlatacağı çok fazla hikaye var. Dilerseniz bu hikayeleri öğrenmeye, Instagram’da sesini duyurmaya çalışan kadınlara kulak vererek başlayalım.

Kaçma imkanı olmayan milyonlarca kadın, kaderlerine terk edildi:

Afganistan, 1977

Taliban’ın Afganistan’ı ele geçirmesinin ardından, gerçekten de 21. yüzyılda asla görmememiz gereken şeylere şahitlik ediyoruz. Kız çocuklarını, kadınları ailelerinin yanından alarak kendi malıymış gibi davranan sözde askerler, bugün kimsenin sessiz kalmaması gereken insan haklarını ihlal ediyor. Taliban’ın caniliğine terk edilmiş çoğu kadın, hala imkan varken seslerini sosyal medya aracılığıyla duyurmaya çalışıyor. Kadınları güçlendirmeye yönelik kurulan bir sivil toplum kuruluşu olan Afghan Women’s Network kurucusunun da dediği gibi "Bugün Afganistan’da olanlar, ülkenin 200 yıl geriye gitmesine yol açacak."

Afganistan’da yaşayan kadınlar, tıpkı dünyanın her yerinde olması gerektiği gibi sağlık, gazetecilik ve hukuk gibi birçok alanda görev alıyordu. Ancak geçtiğimiz yıl Taliban ve Afganistan’ın arasında başlayan gerginlik ve sözde barış konuşmaları, işinden evine dönen onlarca kadının bombalanarak katledilmesine yol açtı.

Ülkeyi tamamen işgal eden Taliban, kadınların işe, okula gitmesini yasaklamakla kalmadı, evden çıkmaları için yanlarında bir erkeğin onlara eşlik etmesini zorunlu kıldı. Biz sosyal medyadan göremesek de imkanı olup da canlarını kurtarmak için kaçan onlarca kadın var. Peki imkanı olmayanlar, sahi onlara ne olacak?

"Bankalar, kadınları çoktan kovmaya başladı; sizin yerinize erkek akrabalarınızı çalışabilir"

Kabil’de yer alan Politeknik Üniversitesi’ndeki kız öğrenciler, 1970. Şu anda bu üniversiteye kadınların girmesi yasak.

Taliban’ın getirdiği insan dışı kuralların ülkede vuku bulması gecikmedi elbet. Kandahar Bankası, bünyesinde çalıştırdığı 9 kadını kapıdan geri çevirdi, bir daha gelmemelerini tembihledi. Ardında da onların yerine ailenin erkek üyelerinin bankada çalışabileceği bilgisini verdi. Kandahar Bankası’nın yaptıklarını, 3 gün içerisinde başka bir banka daha takip etti.

Tabii bu sırada, Taliban militanları üniversitelerin, okulların kapısında nöbet tutmaya başladı. Okulun kapısına gelen kadınlar evlerine geri gönderildi. Böylelikle milyonlarca öğrencinin geleceği, Taliban’ın sığ düşünceleri yüzünden karartılmış oldu.

"Hayatım birkaç gün içinde tamamen yok oldu"

The Guardian adlı dergiye konuşan ve isminin paylaşılmasını istenmeyen bir kadın, ülkede yaşananlar hakkında şu cümleleri kurdu; "Taliban şehri ele geçirdikten sonra evimi, hayatımı bırakıp Afganistan’ın kuzeyinden kaçmak zorunda kaldım. Hâlâ da kaçmaya devam ediyorum, çünkü gidebileceğim güvenli bir yerim yok. Geçtiğimiz hafta gündemde olup biteni yazan bir gazeteciydim, bugün ise bırakın kendi adımla bir şeyler yazmayı, nerede olduğumu bile söyleyemiyorum. Hayatım, birkaç gün içinde tamamen yok oldu."

"Ailemizi ve kendimizi korumak için güvenli bir yer bulmak zorundayız"

Afganistan’da bulunan 250 kadın hakim, ülkedeki hukuk sisteminin %10’unu oluşturuyor. Taliban’ın işgalinden sonra hayatları en çok tehlike altına giren kadınlardan biri de onlar. Afganistan’da kaderine terk edilmiş eski bir hakim, şu ifadeleri kullanıyor; "Taliban ihtiyacı olan bilgileri çoktan topladı, nerede olduğumuzu gayet iyi biliyorlar. Artık hiçbirimizin saklanma ya da kalıp her şeye boğun eğme gibi bir şansı kalmadı. Kendimizi, ailemizi korumak için güvenli bir yer bulmanın yollarını aramak zorundayız."

"Oğullarımı öldürüp, gelinlerimle zorla evlendiler"

Taliban, kadınların sadece iş hayatlarını, eğitimlerini engellemekle kalmıyor, aynı zamanda onlara zorla sahip olmaya çalışıyor. Kabil’de yaşayan Zar Begum adlı bir kadının anlattıklarına göre Taliban militanları, Begum’un oğullarını öldürmekle kalmamış, gelinlerini kendileriyle evlenmeye zorlamış.