Suyun Donmuş Hâli Olan Buz Nasıl Oluyor da Sanki İçinde Yağ Varmış Gibi Kaygan Olabiliyor?

Bilim

Kış aylarının kâbusu olan buzlanma, buzun neden bu kadar kaygan olduğu sorusunu da ortaya çıkarıyor.

Kışın buz tutan yollarda düşmek ya da -7 derecede buz pateni yapmak… Tüm bu etkinlikler, aslında donmuş bir suyun nasıl bu kadar kaygan olabildiği sorusunu akıllara getiriyor.

Sahiden buzun bu kadar kaygan olması nasıl mümkün olabilir?

Genelde buzun kayganlığını yüzeyinde oluşan ince bir su tabakasına bağlarız.

buz pateni

Bu su tabakası, buzun üzerindeki sürtünmeyi azaltarak kayganlığı artırır. Ancak, bu teori uzun süre tartışma konusu olmuş ve sonunda araştırmalarla desteklenmiştir. Araştırmalara göre bu su tabakasının fiziksel özellikleri, diğer su kaynaklarından farklı.

Sorbonne Üniversitesindeki araştırmacılar, buz üzerindeki sürtünmenin, ince su tabakası tarafından oluşturulduğunu ve bu su tabakasının viskozitesinin yağlarla benzerlik gösterdiğini keşfettiler.

Bu bulgu, buzun kayganlığının sıradan suyun kayganlaştırıcı etkisinden farklı bir mekanizma ile açıklanması gerektiğini ortaya koyuyor.

Buz, moleküler yapısı gereği kristal düzenlemelere sahiptir. Bu kristal düzenleme, buzun yüzeyinde su moleküllerinin belirli bir düzenleme ile yerleşmesine neden oluyor. Soğuk havalarda, buzla temas eden bir nesnenin yüzeyindeki basınç, bu kristal düzenleme ile buzun moleküllerinin arasında sıkışmaya yol açar.

Bu süreç, yüzeydeki bazı su moleküllerinin buzun yüzeyine doğru yönlendirilmesine ve burada ince bir su tabakası oluşturmasına izin verir. Oluşan bu ince su tabakası da normal su gibi davranmaz.

Belirttiğimiz gibi tek sebep de bu su tabakasının viskozitesinin bildiğimiz suyla değil de yağlarla daha çok benzerlik göstermesi. Bu da o kayganlık hissini oluşturan temel etmen.