Geir Dağılımı İstatistikleri, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2023 yılı sonuçlarına ilişkin bilgiler, 2022 yılını referans alındı. TÜİK’ten yapılan açıklamada, çalışmada hanehalkı gelirleri, büyüklüğü ve kompozisyonu dikakte alındı ve eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine dönüştürüldü. 

Araştırmada öne çıkan en önemli veri, en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip %20’lik grup, toplam gelirin %49,8’lik payını almayı başardı. En düşük gelire sahip grup ise toplam gelirin %5,9’luk payını aldı. 

Sıralı %20’lik gruplar itibarıyla yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirinin dağılımı

Gini katsayısı 0,433 oldu

Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden biri olan Gini, 0,433 olarak tahminlendi. Gini değeri 0 ile 1 arasında değişiyor ve değer 1’e yaklaştıkça gelir adaletsizliği de daha fazla oluyor. Gini hesaplanırken hanenin ve fertlerin elde ettiği yıllık gelirlerin toplamından, gelir referans döneminde ödenen vergiler ve diğer hane veya kişilere yapılan düzenli transferler düşülüyor. 

Çalışmada dikkat çeken diğer noktalar ise şu şekilde oldu:

Yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri 167 bin 983 TL oldu. Yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 83 bin 808 TL olarak tespit edildi. En yüksek yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise tek kişilik hanelerde oldu. Onu çekirdek aile bulunmayan, birden fazla kişiden oluşan haneler takip etti (ev arkadaşı olan çalışanlar gibi). Onu tek çekirdek aile olan haneler ve tek çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan haneler takip etti. 

Türkiye’deki gelirin yüzde 48,5’i maaş ve ücretlerle geldi. İkinci sırayı müteşebbis geliri alırken onu sosyal transfer geliri takip etti. Emekli ve dul-yetim aylıkları, sosyal transferlerin %88,4’ünü oluşturdu. 

Yıllık ortalama esas iş gelirleri, eğitim seviyesi ile doğru orantılı oldu. Yükseköğrenim mezunlarının iş gelirleri 157 bin 851 TL olurken bu gelir lise ve dengi okul mezunlarında 114 bin 374 TL, lise altı eğitimlilerde 89 bin 012 TL, okul bitirmeyenlerde 63 bin 425 TL ve okuma yazması olmayan bireylerde de 45 bin 637 TL oldu. 

Yıllık ortalama esas iş gelirlerinde en yüksek artış, %100,9 ile tarım sektöründe oldu. Onu sanayi, inşaat ve hizmet sektörleri takip etti. En düşük gelir Van, Bitlis, Muş ve Hakkâri bölgesinde olurken en yüksek gelir ise İstanbul bölgesinde göze çarptı. Nüfusun %66,5’i ise aynı yüzde 10’luk grupta yer aldı. Bir önceki yılda işsiz olan fertlerin %42,4’ü de geçen yıl çalışmaya başladı.