“Yeni yıl neden 1 ocakta başlıyor?” Yeni yıl kapıdayken, şüphesiz akıllara gelen en büyük sorulardan biridir. Peki bunun sebebini hiç merak ettiniz mi?

Neden 1 mart veya 1 eylül değil de 1 ocak? Ocak ayına özel olan şey ne? veya buna kim karar verdi?

Gelin, cevaplayalım.

Birçok ülkede yeni yıl, 1 Ocak’ta başlar ancak aslında durum her zaman böyle değildi.

Yüzyıllar boyunca özellikle 25 Mart ve 25 Aralık gibi diğer tarihler, takvimin başlangıcını işaret etti. Fakat uzun süredir yeni yılın 1 Ocak olmasında kısmen Roma Kralı Numa Pompilius’un payı var.

Geleneklere göre Roma kralının saltanatı sırasında (MÖ 715-673 civarı) kendisi, Roma cumhuriyet takvimini bir nevi revize etti ve böylece ocak ayı, mart ayının yerini yılın ilk ayı olarak aldı. 

Aslında bu o dönemde oldukça mantıklı bir seçimdi çünkü ocak ayı, Roma tanrısı Janus’un adını taşıyordu. 

Öte yandan MÖ 46’da Julius Caesar tarafından kabul edilen Jülyen takviminde de yılın başlangıç tarihi olan 1 ocak korunmaya devam etti.

.via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }

Devamında Roma İmparatorluğu’nun genişlemesiyle birlikte Jülyen takviminin kullanımı da yaygınlaştı. Fakat MS. 5. yüzyılda Roma’nın düşüşünün ardından birçok Hristiyan ülke takvimini, dinlerini daha iyi yansıtacak şekilde değiştirdi ve 25 Mart ve 25 Aralık, yaygın olarak kabul edilen ve kutlanan yeni yıl günleri hâline geldi.

Sonrasında artık yıllarla ilgili yanlış hesaplamalar sebebiyle Jülyen takviminin ek değişikliklere ihtiyaç duyulduğu anlaşıldı. Bu hatanın etkileri de çeşitli olayların yanlış mevsimlerde gerçekleşmesine sebep oldu.

Ayrıca Paskalya tarihinin belirlenmesinde de birtakım problemler yarattı.

Böylece Papa XIII. Gregory, 1582’de revize edilmiş bir takvim tanıttı. Gregoryen takvimi 1 ocak gününü yeni yıl başlangıcı olarak kabul etti ve bunun yanında artık yıllarla ilgili sorunlar da çözülmüş oldu.

Fransa, İtalya ve İspanya yeni takvimi hemen kabul eden ülkeler arasında yer aldı fakat Ortodoks ve Protestan ülkeleri, bu tarihi ve takvimi benimsemekte bir bakıma yavaş davrandılar.

Örneğin Amerika ve Büyük Britanya’daki koloniler, 1752’ye kadar Gregoryen takvimini takip etmeye başlamadı. Yeni yılın başlangıcı 1 ocak gününü kabul edene dek 25 martı takip ettiler.

Özetle yeni yılın başlangıcı, tüm bu sebeplerden dolayı 1 Ocak olarak kabul edilir ve Ocak ayı da ismini Roma tanrısı Janus’tan alır. 

İlginizi çekebilir: