Aslında kişilerin büyük kazanç vaatleriyle kandırılması tarzı dolandırıcılıkların en yaygın olanı "Ponzi şeması" olarak biliniyor. Temel olarak Ponzi şeması, yeni yatırımcıların parasını alarak eski yatırımcılara kâr payı olarak dağıtan bir dolandırıcılık yöntemidir.
Bu sistemde, gerçek bir yatırım veya kazanç söz konusu değildir ve şemanın sürdürülebilmesi sürekli olarak yeni yatırımcıların sisteme dahil olmasına bağlıdır.
Adını 1920’lerde bu yöntemi kullanan Charles Ponzi’den alan bu yöntemin kullanıldığı en çarpıcı dolandırıcılık hikâyelerine kısa bir göz atalım.
1920 yılında Charles Ponzi, posta yanıt kuponları üzerinden yüksek kâr vaat ederek hızla zengin olma hayallerinde olan yatırımcılardan milyonlarca dolar toplamıştı.
İnsanlar, paralarının birkaç ay içinde ikiye katlanacağına inanarak ellerindeki tüm varlıkları Ponzi’ye emanet etseler de Ponzi’nin planı aslında yeni yatırımcıların parasını eski yatırımcılara ödemekten başka bir şey değildi.
Bu dolandırıcılık uzun sürmedi ve Ponzi’nin kurduğu sahte imparatorluk kısa sürede çöktü.
Ancak kısa süren bu dolandırıcılık Ponzi ismini tarihe geçirerek benzer dolandırıcılıkların onun adıyla anılmasını sağladı.
Bernard Madoff adındaki bir başka dolandırıcı, tarihin en büyük Ponzi şemalarından birini yürüttü.
Madoff, yıllar boyunca yatırımcılarından milyarlarca dolar topladı ve bu süreçte onların güvenini kazandı.
Ancak gerçekte, Madoff’un yaptığı, sadece yeni gelen parayı eski yatırımcılara dağıtmaktı ve bu büyük dolandırıcılık, yüz binlerce insanın hayatını alt üst etti ve Madoff, tarihin en büyük dolandırıcılarından biri olarak tarihe geçti.
Çin’de yaşanan bu olayda Wang Zhendong isimli kişi yatırımcıları karınca yetiştiriciliği yaparak büyük kârlar elde edebileceklerine inandırdı ve insanların karınca yetiştirme kitleri alarak kolayca zengin olabileceğini vaat etti.
Wang, bu sahtekârlıkla milyarlarca dolar topladı ancak nihayetinde bu plan ortaya çıktı ve Wang yargı karşısına çıkarıldı.
Özetle, Ponzi şeması olarak da adlandırılan bu dolandırıcılık yöntemi, tarih boyunca insanların kolay yoldan zengin olma hayallerinden faydalanarak onları büyük kayıplara uğratan bir yöntem olarak karşımıza çıkıyor.
Yorumlar (0)