Binlerce dolar ücret ödediniz, dünyanın en lüks yolcu gemilerinden biriyle küçük bir tatile çıktınız ya da feribot ile A noktasından B noktasına gitmek istediniz. Fakat es kaza bir anda yolculuğunuzun ortasında denize düştünüz.

Bu senaryo kulağa hiç de imkânsız gelmesin. Günümüzde alınan pek çok güvenlik önlemine rağmen yılda ortalama 25 kişi, yolcu gemilerinden denize düşebiliyor. Peki, siz denize düştükten sonra neler yaşanıyor?

Önce gemiden düşerken hayatta kalma ihtimalinize bakalım:

• Dünyanın en büyük yolcu gemisi Wonder of the Seas.

Düşebileceğiniz en yüksek güverteye sahip olan en büyük yolcu gemileri, deniz yüzeyinden 70 metreyi aşkın yüksekliğe sahip olabiliyor. Tabii bu yüksekliğe gemi bacaları da dahil oluyor, dolayısıyla en tepe noktasında olmayacaksınızdır. Fakat eğer bu yükseklikten düşerseniz, hayatta kalma şansınız suya çarpma hızınız nedeniyle oldukça düşük olacak.

Geminin içinde bulunduğunuz katları ise bir insan için hayatta kalınabilir yüksekliğe sahip. Ancak hayatınızı kaybetmeseniz bile bayılabilir, bilincinizi kaybedebilirsiniz. Daha düşük bir noktadan düştüğünüzdeyse muhtemelen canınız acıyacaktır.

• NOT: Bugüne kadar yaşanan düşme vakalarının %75’i ölümle sonuçlandı.

Denize düştüğünüz an karşılaşabileceğiniz tehlikeler:

• Düştüğünüz geminin pervanelerinin oluşturduğu devasa akıma kapılmak.
• Son derece soğuk su nedeniyle hipotermi.
• Hava durumuna bağlı olarak dev dalgalar ya da kavurucu Güneş.
• Düştüğünüz konuma bağlı olarak köpek balığı saldırısı riski.

Bir diğer acı gerçek: Düştüğünüzden kimsenin haberi bile olmayabilir!

Bir gemiden düştüyseniz, ilk önce gemiden düştüğünüzün fark edilmiş olması gerekiyor. Özellikle büyük gemilerde sizin düştüğünüzü gören biri yoksa, normal şartlarda sayım yapılmadıkça fark edilmiyorsunuz. Bu sayımlar da genellikle limanlarda gerçekleşiyor.

Bu durumun önüne geçmek için özellikle yolcu gemilerinde gövdeye bazı sensörler yerleştiriliyor. Yine de sensörlerin sizin denize düştüğünüzü algılaması %100 başarı oranıyla gerçekleşmiyor.

Şanslısınız ve gemiden düştüğünüz fark edildi, siz de hayattasınız ve geminin gidişini izliyorsunuz: Sonrasında ne yapılıyor?

Düştüğünüz bilgisi gemi güvertesine ulaştığında ekip, anında devreye giren üç adımı uygulamaya başlayacak:

Bu bilgi, kurtarma manevrasında kritik bir rol üstlenecek. Eğer düştüğünüz sonradan fark edildiyse gemideki tüm kamera kayıtları incelenir, düştüğünüz saat ve dakika not edilir ve gemi kayıtlarından bu saat ve konumda nerede bulunulduğu tespit edilir.

Can simidi, aynı zamanda turuncu duman çıkaran bir ekipmana da sahiptir. Fakat duman çıkarma süresi en az 15 dakikadır.

Gemi düdüğünün üç kez uzun çalınmasıyla etraftaki gemilerin de durumdan haberdar olması sağlanır. Ayrıca sarı ve kırmızı renkleri taşıyan ‘Oruç (Oscar)’ adlı flama çekilir.

Bu aşamaların ardından gemi, kişinin düştüğü yöne doğru (sağdansa sağa, soldansa sola) keskin bir dönüşe sokulur. Bu manevranın amacı, kişinin geminin arkasından çıkan dalgadan etkilenmemesini sağlamaktır.

• Küçük bir not: Bir kişi denize düştükten bir dakika sonra bile fark edilse, halihazırda bu dalgalara maruz kalmıştır. Elbette önlem, önlemdir.

Bununla birlikte manevra, acil durum manevrasının da bir parçasıdır. Gemi, ‘Williamson dönüşü’ adı verilen manevraya başlar ve yukarıdaki şekilde bir rota izler. 

Amaç, işaretlenen konuma en kısa sürede geri dönmektir.

Arama-kurtarma çalışmaları, siz bulunana kadar devam eder:

Düştüğünüz gemi, etraftaki diğer gemiler ve güvenlik ekipleri, sizi bulmak için çeşitli tekniklerle arama-kurtarma çalışmalarına başlayacaktır.

Öte yandan bu çalışmalarda genellikle düşülen gemi aktif rol oynamıyor. Gemi, acil durum bilgisini alan yetkililer tarafından bir bilgi kaynağı olarak kullanılıyor, rotasına devam ediyor.

Ölmüş olabileceğiniz bile tahmin edilir:

Uluslararası Havacılık ve Denizcilik Arama ve Kurtarma Kılavuzu, bir kişinin deniz sıcaklığına bağlı olarak tahmini hayatta kalma süresine bile yer vermekte. Sıcaklık;

• 2 derecenin altında ise en fazla 45 dakika,
• 2-4 derece ise en fazla 90 dakika,
• 4-10 derece ise en fazla 3 saat,
• 10-15 derece ise en fazla 6 saat,
• 15-20 derece ise en fazla 12 saat süre verilir ve
• 20 dereceden yüksek ise süre verilmez.

Gemiden düşen birisini görünce yapmanız gerekenler:

-Mankenlerle yapılan bir kurtarma tatbikatı.

• Denize can simidi veya bulabildiğiniz ve kişinin tutunabileceği herhangi bir şey atın.
• Kişiyi gözünüzden ayırmamaya dikkat edin (Gemi, 10 knot gibi çok yavaş bir hızla ilerlese bile kişi ile aranızdaki mesafe sadece 5 dakika sonra 1 kilometre olacaktır.)
• “Denize biri düştü!” ya da uluslararası bir gemideyseniz “Man overboard!” şeklinde bağırın.
• Gemideki yetkililerle herhangi bir şekilde iletişime geçmeye çalışın, gerekirse alarmlardan faydalanın.