Gökyüzüne baktığınızda devasa uçakların zarif tasarımları bizleri büyülese de bu tasarım detaylarının arkalarında oldukça çalkantılı hikâyeler barındırdığını söylemek gerek. Bu içerikte, Boeing’in ilk olarak estetik sebeplerle reddettiği bir mühendislik harikasından bahsedeceğiz.

1970’lerde Boeing, uçak tasarımında işlevsellik ile estetiği dengeleyen bir yaklaşımı benimsiyordu.

Estetiği işlevselliğin önüne geçirmesi ise şimdi hikâyesini anlatacağımız yanlış bir kararın uygulanmasına sebep olmuştu.

70’li yıllarda, yakıt tasarrufu sağlayabilecek, sürüklenmeyi azaltacak ve menzili artıracak bir fikri Boeing “çirkin” göründüğü için reddetmişti!

NASA’dan Richard Whitcomb isimli bir mühendis tarafından geliştirilen ve şu an kullanılmakta olan kıvrık kanat (winglet) adı verilen bu küçük dikey yüzeyler, uçak kanatlarının ucuna eklenerek ciddi aerodinamik avantaj sağlıyordu.

Ancak Boeing’in belki de devrimsel olarak nitelendirilecek bu parçaya ilk yorumu, winglet ismi verilen bu parçaların "çirkin" göründüğü yönündeydi.

Şirket, uçaklarının zarif ve sade tasarımlarına bu garip çıkıntının estetik açıdan zarar vereceğini düşünerek fikre sıcak bakmamıştı.

Bu ret kararı sadece görsellikle sınırlı değildi. Boeing’in mühendisleri, winglet’lerin performansa katkısı konusunda da şüpheliydi.

Kanat genişliğini artırmanın, winglet kullanmaktan daha etkili bir çözüm olacağını savunuyorlardı.

Üstelik winglet’lerin bakımının daha zor olacağı, ekstra ağırlık ve karmaşıklık getireceğini de düşünüyorlardı.

Kısacası, Boeing o dönemde bu tasarımı bir katma değer değil, bir fazlalık olarak görmüştü.

Ancak zamanla işler değişti ve Boeing hatalı düşüncesinin farkına vardı.

1970’lerin petrol krizi, yakıt fiyatlarını hızla yükseltti ve bu durum havayolu şirketlerini daha ekonomik çözümler aramaya itti.

NASA, Langley Araştırma Merkezi’nde winglet’ler üzerinde kapsamlı testler yaparak, bu tasarımın gerçekten işe yaradığını kanıtlandı.

Testler, winglet’lerin sürüklemeyi önemli ölçüde azalttığını, yakıt tüketimini düşürdüğünü ve uçağın menzilini artırdığını gösteriyordu.

1980’lerin sonlarındaysa Boeing, winglet fikrine bir şans vermeye karar vererek ilk olarak efsanevi 747-400 modelinde bu tasarımı hayata geçirdi.

Böylelikle hem aerodinamik performans arttırıldı hem de uçağın karakteristik siluetine zarif bir dokunuş katıldı.

Yakıt tasarrufundaki başarısı, winglet’lerin hızla popülerleşmesine yol açarak Boeing’in diğer modellerine de uygulanmasını sağladı.

Bugün Boeing, ilk olarak bu fikri reddetmiş olsa da winglet’lerin öncüsü olarak kabul ediliyor.

Yani şirketin ilk başta "çirkin" diyerek reddettiği bu yenilik, şirketin uçak tasarımında bir imza hâline geldi de demek mümkün.

İlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: